filippos tsagkris

Είμαστε Charlie Hebdo;

Προκειμένου να μην υπάρχουν παρεξηγήσεις, θα ξεκινήσω δηλώνοντας πως είμαι φανατικά υπέρ του δικαιώματος των γυναικών στην άμβλωση. Ελπίζω όμως μέχρι το τέλος του παρόντος να σας έχω πείσει όχι μόνο πως αυτό που συνέβη στην υπόθεση των αφισών στο Μετρό είναι επιεικώς απαράδεκτο, αλλά και γιατί στα πλαίσια της ελευθερίας του λόγου, που αποτελεί το πιο θεμελιώδες δικαίωμα σε μια φιλελεύθερη δημοκρατία, οποιοσδήποτε λόγος, ακόμη και ο πιο απεχθής σε εμάς, είναι θεμιτός.

Ας αρχίσουμε αντικρούοντας τα εύκολα. Το γεγονός πως αποσύρεται μια διαφημιστική καμπάνια, στην οποία έχει δοθεί έγκριση από τον αρμόδιο και ανεξάρτητο φορέα, κατόπιν μιας ad hoc απόφασης ενός Υπουργού πρέπει να χτυπάει πολλά καμπανάκια σε όσους πιστεύουν στους δημοκρατικούς θεσμούς.

Αναφέρεται στην ανακοίνωση πως "το αρμόδιο Υπουργείο και η Κυβέρνηση δεν είχαν την παραμικρή ενημέρωση". Για ποιο λόγο να είχαν ενημέρωση, αφού στην ίδια ανακοίνωση αναφέρεται επίσης πως "ο έλεγχος και η έγκριση του περιεχομένου των διαφημίσεων που αναρτώνται στους χώρους του Μετρό είναι αποκλειστική αρμοδιότητα της διοίκησης της ΣΤΑΣΥ". Από τη στιγμή που το αρμόδιο τμήμα της ΣΤΑΣΥ ενέκρινε τη συγκεκριμένη καμπάνια, αδυνατώ να κατανοήσω με ποιο δικαίωμα την αποσύρει με μια ανακοίνωσή του το Υπουργείο Μεταφορών. Ας σκεφτούμε αν θέλουμε να ζούμε σε μια χώρα στην οποία οι συμβάσεις λύονται με εντολή Υπουργού. Ο διαφημιστικός χώρος του Μετρό δεν είναι τσιφλίκι του Υπουργείου.

Ταυτόχρονα, η απόσυρση της καμπάνιας στα πλαίσια του σκεπτικού της ανακοίνωσης, ότι "οι καμπάνιες που γίνονται στους δημόσιους χώρους δεν πρέπει να διχάζουν την κοινή γνώμη", θέτει και το ζήτημα της παραβίασης του ισαποστακισμού, εφόσον και προηγούμενες αμφιλεγόμενες καμπάνιες (όπως αυτή του pride ή το "Δες ποιον έφαγες σήμερα" των vegan) εγκρίθηκαν από το ίδιο αρμόδιο τμήμα και ακόμη και μετά από βαριά κριτική στο δημόσιο διάλογο, δεν αποσύρθηκαν.

Το πιο σημαντικό είναι όμως ότι το Υπουργείο, μέσω της ανακοίνωσης, ζητά από τη ΣΤΑΣΥ "να εξηγήσει το σκεπτικό με το οποίο επέτρεψε μια τέτοια καμπάνια". Ζητείται δηλαδή να εξηγήσει η ΣΤΑΣΥ γιατί δεν εγκρίνονται μονάχα οι καμπάνιες με τις οποίες συμφωνούμε. Την απάντηση την έχει δώσει ο Βολταίρος πριν από περίπου 300 χρόνια.

Άρα η κατόπιν εορτής απόσυρση μέσω εντολής Υπουργού ήταν λάθος, γιατί όμως η αρχική ανάρτηση ήταν σωστή, αφού:

Ο λόγος της καμπάνιας αντιτίθεται στο νόμο

Παρανομία αποτελεί η παράβαση του νόμου, όχι ο λόγος έναντι του νόμου. Οι νόμοι δεν είναι θέσφατα, τους κριτικάρουμε και τους αλλάζουμε. Σκεφτείτε αν θα ήσασταν υπέρ ή κατά μιας καμπάνιας που τασσόταν υπέρ της άμβλωσης πριν το 1986 (τη χρονιά που κατοχυρώθηκε νομικά το δικαίωμα της άμβλωσης στις γυναίκες). Σκεφτείτε επίσης τη θέση σας απέναντι σε μια σημερινή καμπάνια που τάσσεται υπέρ του γάμου και της τεκνοθεσίας από ομόφυλα ζευγάρια. Γίνεται γρήγορα αντιληπτό ότι η κριτική στην ισχύουσα νομοθεσία είναι πολύ θεμιτή.

Η καμπάνια ανοίγει ένα θέμα που έχει κλείσει οριστικά εδώ και 30 χρόνια

Η παραπάνω ανάλυση νομίζω πως απαντά και σ΄ αυτό το επιχείρημα. Είναι απολύτως θεμιτό να συζητείται το οποιοδήποτε θέμα εφόσον υπάρχουν επιχειρήματα. Οι συνθήκες αλλάζουν και μαζί τους—πρέπει να—αλλάζουν και οι νόμοι.

Στη συγκεκριμένη καμπάνια χρησιμοποιήθηκαν ψευδή ή/και αντιεπιστημονικά στοιχεία

Ούτε αυτό έχει σημασία. Η ελευθερία του λόγου προστατεύει οποιονδήποτε λόγο, γι' αυτό και δε λέγεται ελευθερία του αληθούς λόγου. Δεν νοείται δημόσιος διάλογος αν ο λόγος πρέπει πρώτα να καθαριστεί από λανθασμένες ιδέες. Επίσης, οποιαδήποτε πεποίθηση μας πως μια γνώμη είναι λανθασμένη προϋποθέτει την υπόθεσή μας πως η δική μας βεβαιότητα ταυτίζεται με την απόλυτη βεβαιότητα, κάτι για το οποίο δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι. Ακόμη όμως κι αν μια άποψη είναι λανθασμένη, πρέπει να διακινείται ελεύθερα. Ο Τζον Στιούαρτ Μιλλ έλεγε πως η φίμωση μιας γνώμης βλάπτει περισσότερο τους διαφωνούντες με αυτήν, αφού χάνουν το όφελος "να αποκτήσουν μια σαφέστερη αντίληψη και μια πιο γλαφυρή εντύπωση της αλήθειας που προκύπτει όταν η τελευταία αντιπαραβάλλεται με το σφάλμα." Εγώ, για παράδειγμα, δε θα είχα μάθει πως και τα 4 στοιχεία της καμπάνιας απορρίπτονται από την ιατρική επιστήμη, ότι η άμβλωση όταν γίνεται υπό σωστές συνθήκες είναι εξαιρετικά ασφαλής διαδικασία, και μάλιστα σύμφωνα με τα στατιστικά έχει 14 φορές μικρότερο ποσοστό θνησιμότητας της γυναίκας από ότι η γέννα και διάφορα άλλα που προέκυψαν μέσα από το δημόσιο διάλογο. Αν αυτό που μας ενδιαφέρει είναι η εξεύρεση της αλήθειας, τότε η διαπάλη των ιδεών είναι πολύ θετική. Ο μοναδικός τρόπος με τον οποίο μπορεί ο άνθρωπος να προσεγγίσει την ολοκληρωμένη γνώση σε ένα ζήτημα είναι να ακούσει και να μελετήσει όλες τις αντικρουόμενες απόψεις.

Ο λόγος αυτός είναι προκλητικός

Εδώ θα κλέψω λίγο και θα πω ότι ο προκλητικός λόγος είναι ένα στοιχείο που συναντάμε συχνά στην τέχνη. Μ' αυτό δεν εννοώ ότι η διαφήμιση είναι τέχνη (παρότι μπορεί να είναι), αλλά ότι ο προκλητικός λόγος δεν είναι αθέμιτος στα πλαίσια του δημοσίου διαλόγου. Ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες υπερασπιστές της ελευθερίας του λόγου, ο Σταύρος Τσακυράκης, σε μια ομιλία του στην οποία υπερασπιζόταν τη θέση των ύβρεων στο δημόσιο διάλογο, τελείωνε με το εξής απόσπασμα από τον Οδυσσέα του Τζέιμς Τζόυς:

"Φίλησε τα στρογγυλά απαλά κίτρινα μυρωδάτα πεπόνια του κώλου της, σε κάθε στρογγυλό πεπονικό ημισφαίριο, στο απαλό κίτρινο αυλάκι τους, με σκοτεινό, παρατεταμένο πεπονομύριστο ασπασμό.”

Τέλος, πάμε στο πιο δύσκολο.

Ο λόγος αυτός είναι μισαλλόδοξος

Ο μισαλλόδοξος λόγος εκφράζει μίσος απέναντι σε άλλες ομάδες λόγω κάποιων χαρακτηριστικών τους. Μήπως είναι οξύμωρο στα πλαίσια της ελευθερίας του λόγου να προστατέψουμε το λόγο που προσπαθεί να παραβιάσει τη δική μας ελευθερία, εν προκειμένω την ελευθερία των γυναικών να κάνουν ότι θέλουν με το σώμα τους; Η απάντηση είναι πως αν θέλουμε να περιορίσουμε τον μισαλλόδοξο λόγο, αυτό θα το πετύχουμε μέσω της διαπάλης των ιδεών, όχι μέσω της φίμωσης. Το ζητούμενο είναι να πείσουμε τον εκφραστή αυτού του λόγου ότι κάνει λάθος και αυτό σίγουρα δε θα το καταφέρουμε με την καταπίεσή του. Η καταπίεση και η περιφρόνηση των απόψεων μιας μερίδας των πολιτών μέσω της θεσμικής απαγόρευσης του λόγου τους, οδηγεί στην υπόγεια διακίνηση των ιδεών, που είναι πολύ πιο επικίνδυνη. Το μοντέλο δοκιμάστηκε στη Βαϊμάρη με τους αντιρατσιστικούς νόμους και τις διώξεις των χιτλερικών. Αυτό χρησιμοποιήθηκε προπαγανδιστικά από τον ίδιο τον Χίτλερ και περισσότερο βοήθησε, παρά ανέστειλε την άνοδό του στην εξουσία. Ως πιο σύγχρονα παραδείγματα έχουμε και αυτό της Χρυσής Αυγής στην Ελλάδα, αλλά και αυτά των αλλοπρόσαλλων τύπων όπως ο Τραμπ και ο Τζόνσον. Η φίμωση και η περιφρόνηση των ιδεών δεν μπορεί να αποτελέσει λύση.

Από όποια πλευρά κι αν το δούμε, η απόσυρση της διαφημιστικής καμπάνιας από το Μετρό αποτελεί λογοκρισία. Το ερώτημα που τίθεται τελικά είναι αν είμαστε ή όχι Charlie Hebdo, όχι μόνο στα εύκολα, αλλά και στα δύσκολα, όταν διαφωνούμε με το περιεχόμενο του λόγου που λογοκρίνεται.

*    *    *

'Η καλύτερη σχολή πληροφορικής'

Παρά τον τίτλο του βίντεο, το θέμα που καταλήγει να αναλύει ο Γεράσιμος Τσιαμάλος είναι αν κάποιος που θέλει να ασχοληθεί με το web development, χρειάζεται να σπουδάσει σε μια σχολή πληροφορικής στην Ελλάδα το 2019. Σε όποιον έχει παρακολουθήσει έστω και λίγο αυτό το blog, είναι νομίζω προφανές πως το ντουέτο εκπαίδευσης και επιστήμης των υπολογιστών είναι για εμένα εξαιρετικά ενδιαφέρον. Η απόδειξη άλλωστε είναι πως ενώ το σχετικό ερώτημα έχει συζητηθεί ad nauseam, το τέλος του βίντεο με βρήκε τόσο εξημμένο που με οδήγησε να γράψω μερικές ακόμη λέξεις σ' αυτή την ξεχασμένη γωνιά του διαδικτύου.

Αρχικά, αξίζει να σημειώσω πως συμφωνώ σε πολλά με τον Γεράσιμο. Ισχύει ότι οι ρυθμοί εξέλιξης του πεδίου είναι ιλιγγιώδεις και η συχνότητα εμφάνισης νέων τεχνολογιών μετριέται σε μεγαχέρτζ. Ισχύει ότι το πιο σημαντικό asset μιας σχολής είναι οι καθηγητές της. Ισχύει ότι στις περισσότερες περιπτώσεις δε θα διδαχθούν οι state-of-the-art τεχνολογίες. Τέλος, επειδή η πλειοψηφία των άμεσα ενδιαφερόμενων στην απάντηση της ερώτησης "να σπουδάσεις υπολογιστές σε σχολή ή μόνος σου", είναι παιδιά 18 χρονών, ισχύει σίγουρα πως κανείς δεν μπορεί να επωμισθεί την ευθύνη και να τους πει να παρακολουθήσουν webinars και online courses, αντί να γραφτούν σε μια σχολή. Όχι μόνο γιατί τίθεται το θέμα της σύγκρισης του ειδικού βάρους ενός πτυχίου σε σχέση με ένα portfolio από projects—το οποίο βέβαια μπορεί να αποκτήσει κάποιος και όσο φοιτά στο πανεπιστήμιο—αλλά γιατί η οργάνωση ενός προγράμματος σπουδών δεν είναι καθόλου εύκολο πράγμα και δυσκολεύει ακόμη και αυτούς που έχουν χρόνια παρουσία στην ακαδημαϊκή κοινότητα.

Η επιλογή του σωστού συνόλου μαθημάτων απαιτεί βαθιά γνώση του προς μελέτη αντικειμένου, την οποία προφανώς δεν κατέχει ο ενδιαφερόμενος. Η δε επιτυχής παρακολούθηση τους χωρίς εξωτερικά ορισμένη σειρά, ρυθμό, τελικό στόχο και ανταμοιβή, απαιτεί στρατιωτική πειθαρχία. Το γεγονός πως οι σχολές πληροφορικής προσφέρουν ένα ευρύτερο σύνολο από μαθήματα, οδηγεί τον φοιτητή να έρθει σε επαφή με διαφορετικά πεδία αυτής της επιστήμης. Έτσι μπορεί να ανακαλύψει πως προτιμά να εμβαθύνει σε κάτι διαφορετικό από αυτό που νόμιζε αρχικά. Κάποιος που βρίσκεται στο χείλος της ενηλικίωσης του και νιώθει πως αναγνωρίζει ακριβώς το αντικείμενο με το οποίο θέλει να ασχοληθεί, είναι πολύ δύσκολο να καταλάβει αν η ευκρίνεια με την οποία βλέπει το στόχο του είναι λόγω της υψηλά ακριβούς όρασής του, ή επειδή φοράει παρωπίδες και αδυνατεί να δει τα πάντα. Ακόμη και ο μαθητής που ασχολήθηκε εξωσχολικά με τον προγραμματισμό, έχει έρθει σε ελάχιστη επαφή με το αντικείμενο που νομίζει πως θέλει να ασκήσει επαγγελματικά. Επίσης, το σύνολο των μαθημάτων που βλέπει ως περιττά επειδή δεν έχουν άμεσο αντίκρισμα στο μελλοντικό του επάγγελμα, βοηθούν στην κατάκτηση του τρόπου σκέψης του επιστήμονα/μηχανικού υπολογιστών, το οποίο είναι και το πιο σημαντικό δίδαγμα που προσφέρει μια σχολή.

Όσον αφορά τις παλιές τεχνολογίες, νομίζω πως πλέον η web κοινότητα έχει καταλάβει πως το bleeding edge δεν αποτελεί πάντα την καλύτερη λύση. Η συχνότητα με την οποία αλλάζουν τα frameworks είναι άλλωστε και το inside joke του χώρου, ενώ άλλες τεχνολογίες, όπως οι σχεσιακές βάσεις δεδομένων, φαίνεται πως δύσκολα θα αντικατασταθούν από νεότερες εναλλακτικές. Άλλα θέματα, όπως τα διάφορα προγραμματιστικά παραδείγματα, οι αλγόριθμοι, οι δομές δεδομένων, και η διαχείριση πόρων ενός λειτουργικού συστήματος είναι σχετικά ανεξάρτητα—loosely coupled θα έλεγε κανείς—από τις συγκεκριμένες γλώσσες και τεχνολογίες. Ωστόσο, αυτά είναι που θα δώσουν τα θεμέλια σε κάποιον που θέλει να σχεδιάσει λογισμικό.

Η επιλογή του πανεπιστημίου να μη διδάσκει τις τελευταίες τεχνολογίες δεν είναι από αδυναμία του—η οποία μπορεί βέβαια να υπάρχει—αλλά από σχεδιασμό. Η ακαδημαϊκή κοινότητα γνωρίζει ότι η γνώση οποιασδήποτε τεχνολογίας δε σημαίνει πολλά πράγματα, αφού σε κάποια χρόνια θα είναι πια απαρχαιωμένη. Γι' αυτό επιλέγει να εστιάσει στην εκπαίδευση κάποιων πιο θεμελιωδών γνώσεων καθώς και στην επιστημονική μέθοδο έρευνας. Ο φοιτητής στο πανεπιστήμιο αποκτά κάτι περισσότερο από το σύνολο των γνώσεων που του προσφέρει το πρόγραμμα σπουδών—το πανεπιστήμιο δεν αποτελεί μια συλλογή από σεμινάρια. Αποκτά θεμέλια, καλύτερη γνώση της επιστήμης του, ακαδημαϊκό τρόπο σκέψης, και ένα σύνολο από εξωτερικά ερεθίσματα τα οποία του δίνουν ολοένα και αυξανόμενη σιγουριά πως η καθαρότητα με την οποία βλέπει τους νέους στόχους του, έρχεται μετά από επαφή του με όλες τις πλευρές της επιστήμης του και απόρριψη αυτών που δεν του ταιριάζουν.

*    *    *

The definitive Star Wars ranking list

Here it goes:

  1. The Empire Strikes Back
  2. Return of the Jedi
  3. Star Wars
  4. The Force Awakens
  5. The Last Jedi
  6. Rogue One

No, I’m not including the prequels.

*    *    *

Am I a cool kid now?

Seven years ago, when I was in ninth grade, I had taken a computer science class as an elective. Most of my classmates had chosen it because it was considered to be very easy. I, however, had chosen it for a different reason. In my mind, at the time, this was the scale of coolness:

  • Partying or going out—not very cool
  • Math and physics—kinda cool
  • Computers and technology—very cool

Our teacher was probably the smartest person in the school, and one of the brightest people I've ever met. He knew tons about computers, which instantly made him cool. He tried to teach us some basic programming ideas, but he was not very good at managing a flock of loud and recalcitrant teenagers, so most kids just fooled around.

Around that time I got my first phone with Wi-Fi, and started spending more time online reading forum threads, and those other things called blogs, where people wrote about topics they liked, including computers and technology. A website about technology was off the coolness scale.

It was only a matter of time until I asked my teacher to show me how I could create a website. He told me that it was very easy and that I could make basic webpages using only HTML. I started reading about HTML and "coded" a very basic webpage with my name on it. I didn't know about CSS, inline blocks, or the span tag, so I used tables to create navigation bars. Designing basic webpages and writing HTML on paper was my new pastime activity. I was hooked. I downloaded an AMP-type bundle on my home computer and later opened a port on my family's router to be able to view my webpages from anywhere—security was not my number one priority. That worked for a couple of days each time, until our public IP changed. My solution was to wait until I got home to write down our new IP, as I didn't know what DynDNS was.

By the summer of next year, after trying out various free blog hosting services—none of which I liked of course—I somehow convinced my parents to pay for a domain name and shared server subscription, where I could host my WordPress blog. I was becoming cool.

**fast forward five years**

Around one and a half years ago I had the idea of creating my own blogging engine. I would need a VPS to host it, but they had become so cheap that I switched my hosting plan anyway. I had already played around with Flask and deployed a simple web app on heroku for logging my friends' fights that occurred during writing reports for our electric machines lab. As a result, making a basic blogging engine seemed like a fairly easy thing to do. I just never got around to doing it. Instead of that, I ended up making a theme for my blog, that was still running on WordPress at the time. Which brings us to today.

self.blog.engine = Croissant()

As of last week, this blog runs on, or more accurately, is generated by Croissant 🥐. Croissant is a very simple static-file blogging engine I wrote in python in one week. You can find more technical details on github.

I somehow bumped into Brent Simmons' plea for baked blogs, and decided that making a static-file generator was a better idea than making something dynamic based on Flask. The engine's name is a dad-joke-territory pun based on the "baked blogs" idea, but I really liked it and couldn't resist using it.

The project was done for a few reasons, but the main one was definitely to learn something new. It scratched an itch I've had for quite some time, and it was a nice excuse to familiarize myself with things like regular expressions, using YAML files as a very simple database replacement, rendering pages using Jinja2, and doing a lot of OS-level stuff using python. Croissant turned out to be just over 600 lines of code and it's relying on very minimal dependencies—with the exception of Jinja2 #WithFewExceptions. Making it in a week was fun, but definitely challenging at times.

In hindsight, I would've done a lot of things differently. I guess that means the project succeeded, in a way, as I learned new and better ways to solve programming problems. On the other hand, I wasn't too confident with putting the code on github. My biggest quibble with it are the multiple DRY violations. But in the end, I decided that open-sourcing it would be better, as it would also act as an incentive to—hopefully—tidy it in the future.

Making Croissant seems like the ultimate destination of my journey of tinkering with various web technologies while seldomly blogging. It's a way for me to realize one of the dreams my 7-year younger self had. All the cool kids on the block are still writing their own blogging engines, and now I've done it too. I guess the question that remains is, am I a cool kid now?

*    *    *

Facebook and the Bubble Effect

Over the past few days, since Trump's election (I can't believe I'm typing this) there has been a lot of talk about Facebook and the bubble effect. In case you don't already know about this, Facebook's news feed algorithm doesn't show you everything that's posted by your friends, people you follow or pages you've liked. Instead, it only shows what it thinks will keep you engaged for more time, so that Facebook makes more money from showing you ads. The Wall Street Journal tried to showcase this in regard to US presidential election, back in May.

This is not new. What's new is how much of what Facebook shows you is false information. Buzzfeed wrote two great posts about it and the Washington Post tried to quantify the problem.

Mark Zuckerberg tried to defend his company by saying he thinks that the idea that fake news on Facebook influenced the election in any way, is "pretty crazy". This is very awkward considering Facebook's main way of making money is by selling ads on the platform. If I were an advertiser, I'd want him to explain me why he thinks they can drive purchase decisions when they can't influence people.

The influence problem becomes even bigger when a lot of people get their news on social media. According to a Pew Research Center study, 44% of Americans get their news on Facebook and 64% of social media news consumers get their news on just one site. When you are one of the biggest news vendors, showing only what people like, without even checking if it's fake is dangerous.

A filtered bubble is something most people desire. Our free time is limited and when we read posts on social media, we want them to be from people we care about, concerning topics we like. That's why we choose who to follow and which pages to like. We curate our own bubble. We don't need Facebook to hide real news and promote fake ones, just to keep us a little longer on the site, to make a bit more money.

It should not be taken as a fact that filtered bubbles helped Trump get elected. A total of 500 newspapers and magazines endorsed Hillary Clinton. Only 26 endorsed Donald Trump. This shows that media have lost a lot of their influence on people. On the other hand, those supporting Trump would feel like this was propaganda. An effort from the corrupt system to keep its power. It is unknown whether or how much Facebook or any other medium influences people and how much an algorithm that chooses what is seen changes that.

What is known though, is that Trump is a fascist, a bigot, a racist, a liar, a misogynist, a sexual predator, an orange 💩. My question is this: as a tech leader and innovator do you want to be the one who helps fight fascism, or try to monetize it?

*    *    *

Change for Change’s Sake

"Για την εισαγωγή στα τμήματα υψηλής ζήτησης των ΑΕΙ να αποτελέσουν κριτήρια και η πιστοποιημένη γλωσσομάθεια ή οι γνώσεις Η/Υ. Στα κριτήρια εισαγωγής μπορεί να περιλαμβάνονται και εναλλακτικές στις πανελλήνιες τυποποιημένες εξετάσεις (π.χ. εξετάσεις ικανοτήτων πολιτειότητας ή εξετάσεις ακαδημαϊκής αντίληψης ή ακαδημαϊκής απόδοσης, τύπου PISA)."-via

Τόση συμπυκνωμένη βλακεία σε δύο μόλις προτάσεις είχα πολύ καιρό να διαβάσω. Ας τα πάρουμε ένα ένα:

"Πιστοποιημένη γλωσσομάθεια και γνώσεις Η/Υ". Σήμερα οι μαθητές περνούν εκατοντάδες ώρες σε εξωσχολικά φροντιστήρια για να μάθουν ξένες γλώσσες και όλα τα υπόλοιπα που δε μαθαίνουν στα σχολεία. Νομίζω πως όλοι γνωρίζουμε ότι αυτό δεν είναι κάποιο φετίχ, αλλά ο απαραίτητος κοινός παρονομαστής προκειμένου να έχουν έστω την ελάχιστη πιθανότητα να μπουν στο πανεπιστήμιο. Το σύστημα εξετάσεων είναι άκρως ανταγωνιστικό και εξαντλητικό. Δε θα ξεχάσω ποτέ πόσες Τρίτες ξυπνούσα στις 2 και τις 3 το πρωί για να διαβάσω ΑΟΔΕ για το καθιερωμένο τεστ. Μια μέρα πριν τις πανελλαδικές εξετάσεις ήξερα όλη την ύλη απ΄ έξω. Σήμερα δε θυμάμαι ούτε μια γραμμή.

Σ΄ αυτή την παράλογη διαδικασία θέλει τώρα κάποιος να προσθέσει κι άλλη παράνοια. Τα περισσότερα άτομα που γνωρίζω και είναι συνομήλικά μου, έχουν πτυχία σε δύο γλώσσες. Όλοι ξέρουν να χρησιμοποιούν προγράμματα επεξεργασίας κειμένου, file managers, ξέρουν να μπαίνουν στο Internet—τι γράφουν τα δάχτυλά μου—και να στέλνουν email. Θέλουμε τώρα να προσθέσουμε κι άλλες ώρες για να έχουν τα παιδιά περισσότερα διπλώματα ξένων γλωσσών και ένα χαζό πιστοποιητικό γνώσεων Η/Υ, τύπου ECDL. Πότε θα προλάβει κάποιος να τα κάνει όλα αυτά όταν έχει καθημερινά 6 ώρες σχολείο, 3-4 ώρες φροντιστήριο, διαγωνίσματα τις Κυριακές, πολύ διάβασμα και ανάγκη για ύπνο;

Επίσης, τι σημαίνει "εξετάσεις ικανοτήτων πολιτειότητας"; Θέλουμε να προωθήσουμε έναν συγκεκριμένου τύπου πολίτη; Θα ελέγχουμε ποια άτομα ανταποκρίνονται στα χαρακτηριστικά που θα έχει επιλέξει κάποια επιτροπή και με βάση τα αποτελέσματα αυτά θα διαλέγουμε ποιος θα μπει στο πανεπιστήμιο; Από που κι ως που είναι αυτό δημοκρατικό; Μήπως αν δεν περνούν την εξέταση θα τους στέλνουμε και σε γκούλαγκ;

Τι σημαίνει "εξετάσεις ακαδημαϊκής αντίληψης"; Ποιος ορίζει ποια είναι η σωστή και η λάθος ακαδημαϊκή αντίληψη; Ξεχάσαμε τι σημαίνει πανεπιστημιακό άσυλο, ελεύθερη έκφραση και διακίνηση ιδεών στα πανεπιστήμια; Η έκφραση "εξετάσεις ακαδημαϊκής αντίληψης" είναι οξύμωρη.

Τέλος, τι σχέση έχει το PISA με τις εξετάσεις εισαγωγής στο πανεπιστήμιο;

Δεν ξέρω γιατί να θέλουμε να εισάγουμε τέτοιες δογματικές αντιλήψεις στο χώρο της παιδείας και μάλιστα σε ένα σύστημα που όλοι γνωρίζουμε ότι βρομάει εδώ και χρόνια. Τα έχουμε ξαναπεί. Ο τρόπος με τον οποίο εξετάζονται οι μαθητές είναι προβληματικός και πρέπει να αλλάξει. Ωστόσο, η γνώση δεν αντλείται από την εξεταστική διαδικασία. Αν θέλουμε να αλλάξουμε στ΄ αλήθεια την κατάσταση στα σχολεία, θα πρέπει να κάνουμε ριζικές αλλαγές στον πυρήνα του εκπαιδευτικού συστήματος. To 2016 έχουμε εν πολλοίς το ανοιχτό μυαλό και τα εργαλεία για να κάνουμε καινούργια και αποτελεσματικά πράγματα στην παιδεία και δεν πρέπει να αφήσουμε αυτή την ευκαιρία ανεκμετάλλευτη. Όσο νομίζουμε ότι βελτιώνουμε την εκπαιδευτική διαδικασία με επιφανειακές αλλαγές και σπρώχνουμε τη βρόμα κάτω απ΄ το χαλί, όσο οι αλλαγές γίνονται απλώς για να γίνουν αλλαγές, αυτό που στα αγγλικά λέμε "change for change's sake", τόσο θα συνεχίζουμε να κατατασσόμαστε κάτω από το μέσο όρο στα πραγματικά τεστ του PISA. Σε μια χώρα που κάνει πολλά λάθη, αυτό είναι ένα από τα πιο βασικά.

PISA results 2012 image -via

Περισσότερες ενδιαφέρουσες έρευνες του OECD:

*    *    *

Star Wars: The Force Awakens Review

Disclaimer: Είδα πρώτη φορά το Star Wars VII την Παρασκευή 25/12 αλλά, λόγω επικείμενης εξεταστικής περιόδου αυτό το post γράφηκε κατά τη διάρκεια 20 ημερών σε κβάντα χρόνου διάρκειας 20 λεπτών. Δεν κατάφερα να διαθέσω το χρόνο που αξίζει σε μια κριτική μιας ταινίας Star Wars -ναι, ακόμα και στα πολύ κακά prequels- αλλά αφενός αυτός ο χρόνος είναι μεγαλύτερος από το υπόλοιπο της ζωής μου και αφετέρου δε νομίζω ότι αυτή η κριτική θα είχε αξία σε μερικούς μήνες. Σγχώρα με, Vader μου.

Πριν συνεχίσετε προτείνω να βάλετε να παίζει το καλύτερο τραγούδι από αυτό το Star Wars.

Πριν μπω στο σινεμά δεν είχα υψηλές προσδοκίες για το νέο Star Wars. Το πρώτο trailer μου είχε φανεί πολύ περίεργο και το τελευταίο πολύ ωραίο, στο βαθμό που όταν το είχα δει στον κινηματογράφο πριν από άλλη ταινία είχα ανατριχιάσει. Ωστόσο φοβόμουν ότι θα απογοητευτώ και γι' αυτό δεν ήθελα να περιμένω τίποτα.

Η καλύτερη και συντομότερη κριτική είναι τα λόγια του Harrison Ford ως Han Solo:

"Chewie, we're home"

Περιγράφει τέλεια το The Force Awakens, το οποίο ανήκει στην ίδια οικογένεια με την αρχική, καλή τριλογία και όχι στην ντροπή που είναι τα prequels. Είναι Star Wars και είναι και κινηματογραφική ταινία με πολύ ωραία πλάνα και ηθοποιία. Το είδα 2 φορές σε 48 ώρες. Μου άρεσε πολύ.

Αυτό που ακολουθεί είναι δύο λίστες από τα κακά και τα καλά της ταινίας, όπως τα ξεχώρισα εγώ. Αν δεν την έχετε δει μη συνεχίσετε, αφού ακολουθούν σχεδόν αποκλειστικά spoilers.

The Dark Side

  • Το μεγαλύτερο πρόβλημα που έχω με αυτή την ταινία είναι οι κλεψιές. Κλεψιά είναι όταν το Rathtar που αρπάζει τον Finn στο Eravana, αντί να τον φάει κατευθείαν όπως έγινε με τους υπόλοιπους, αποφάσισε να τον πηγαίνει βόλτες μέχρι να τον σώσει η Rey. Επίσης, οι πόρτες του Eravana είχαν το ιδανικό μέγεθος για να πηγαίνουν όπου θέλουν τα Rathtars. Αν έχεις ένα διαστημόπλοιο το οποίο χρησιμοποιείς ειδικά για να μεταφέρεις αυτά τα τέρατα νομίζω ότι θα μπορούσες να σχεδιάσεις πιο έξυπνα τους διαδρόμους του. Τέλος, ο R2 ξύπνησε επειδή άκουσε στο δωμάτιο τον BB-8:

    “BB-8 comes up and says something to him, which is basically, ‘I’ve got this piece of a map, do you happen to have the rest?’” Abrams said. “The idea was, R2 who has been all over the galaxy, is still in his coma, but he hears this. And it triggers something that would ultimately wake him up.”-via

    Ναι.

  • Προς το τέλος της ταινίας ο Finn παλεύει με τον Kylo Ren με lightsabers. Σ' αυτή τη μάχη ο Finn δεν έπρεπε να αντέξει ούτε δευτερόλεπτο. Ξέρω ότι ο Kylo Ren ήταν χτυπημένος αλλά ο Finn δεν μπορούσε να παλέψει ούτε με έναν απλό Stormtrooper. Συγκεκριμένα, αυτόν με το περιστρεφόμενο γκλόμπ του Νίκολα Τέσλα που τον είπε προδότη. Δεν γίνεται να μπορεί να χτυπήσει τον Kylo Ren.

  • Επαναλαμβανόμενες επεξηγήσεις. Αυτό μου το είπαν σχεδόν όλοι όσοι είδαν το νέο Star Wars. Παραθέτω:

    I know all about waiting. For my family. They'll be back. One day.

    Ναι, περιμένεις την οικογένειά σου. Το καταλάβαμε.

    The droid we seek is aboard the Millenium Falcon. In the hands of your father. Han Solo.

    Ναι ταινία, το καταλάβαμε ότι είναι ο Han Solo ο πατέρας του. Ποιος θα ήταν, o Finn ή ο Chewbacca;

    The first order rose from the dark side. You did not. You cannot deny the truth that is your family.

    Πφφφ.

    It's destroying the sun. So as long as it's light out we still have a chance.

    Ναι φίλε μου. Το καταλάβαμε. Μας το εξήγησαν οι φίλοι σου πριν λίγο.

  • Μια σκηνή διαρκούσε πάρα πολύ. Όλοι ξέρουμε ποια ήταν. Όταν ο Kylo Ren προσπαθεί να εκμαιεύσει το χάρτη με την τοποθεσία του Luke από το μυαλό της Rey και αυτή αντιστέκεται. Αυτή η σκηνή διαρκούσε 40 δευτερόλεπτα και ήταν πολύ, πολύ awkward. Ξέρετε τι δε διήρκεσε 40 δευτερόλεπτα;

  • Η Captain Phasma κατέβασε κατευθείαν τις ασπίδες του Starkiller Base. Δεν υπήρχε ούτε μια σκηνή στην οποία να αντιστέκεται με κάποιο τρόπο. Αν έχετε δει το Star Wars VI καταλαβαίνετε γιατί δε χρειάζεται να πω κάτι άλλο.

  • Η Rey έμαθε πολύ γρήγορα και μόνη της τη Force. Πρώτα αντιστάθηκε στον Kylo Ren, μετά χρησιμοποίησε το Jedi mind trick και μετά έκανε level up την ώρα που πάλευε με τον Kylo Ren. Αυτός της λέει ότι θα της μάθει "the ways of the Force", και αυτή το σκέφτεται λίγο, κάνει meditation και ξαφνικά γίνεται πολύ δυνατή και καλύτερη. Στα λόγια του Han Solo "That's not how the Force works".

  • Φυσική. Το Falcon χτυπούσε πολύ δυνατά στον Jakku όταν η Rey προσπαθούσε να ξεφύγει από τα TIE Fighters και η προσγείωση του Han στo Starkiller θα έπρεπε να είναι καταστροφική.

  • Κλισέ πλάνα. Το Falcon δεν έπεσε από το γκρεμό. Η γη άνοιξε ακριβώς ανάμεσα από τη Rey και τον Kylo Ren. Το χειρότερο: ο Han σκοτώνει έναν Stormtrooper χωρίς να τον κοιτάει. Γιατί J. J. Abrams;

  • Ελλιπές γενικό πλαίσιο. Δεν εξηγήθηκε καλά το back story. Υπάρχει Republic και First Order. Ποιος έχει το πάνω χέρι; Επίσης, γιατί υπάρχει και Resistance που συνεργάζεται με τη Δημοκρατία; Όλα αυτά έπρεπε να εξηγηθούν καλύτερα.

  • Το χιούμορ πολλές φορές ήταν σαν ξεριζωμένο από σύγχρονη αμερικάνικη σειρά. Όταν στην αρχή οι Stormtroopers πάνε τον Poe στον Kylo Ren υπάρχει μια κορύφωση της τρομακτικής μουσικής και στη συνέχεια σιωπή. Ακολουθεί:

    So who talks first? You talk first? I talk first?

    Ή, αργότερα, ο Finn λέει στην Phasma πως αυτός έχει τώρα το πάνω χέρι. Ήταν αστείο αλλά δεν ταίριαζε στο Star Wars.

And The Light

  • Το αγαπημένο μου κομμάτι σ' αυτή την ταινία είναι όταν η Rey τραβάει με Force το lightsaber από το έδαφος. Ανατρίχιασα και τις δύο φορές που είδα την ταινία. Σχεδόν έβαλα τα κλάματα. Σ' αγαπώ J. J..

  • Σκηνοθεσία και ηθοποιία. Επιτέλους ένα Star Wars που είναι κανονική και καλή ταινία! Χρησιμοποιείται οπτική γλώσσα για να εξηγηθούν πράγματα. Το lightsaber του Kylo Ren, για παράδειγμα, δείχνει πόσο νευρικός είναι και στην παρουσίαση της Rey μερικά πλάνα κόβουν την ανάσα. Επίσης είναι πολύ θετικό ότι επιλέχθηκαν σχετικά άγνωστοι ηθοποιοί και έτσι αποφεύχθηκε μια ακόμη αδυναμία των prequels.

  • Τίτλοι αρχής. Όχι μόνο είναι φόρος τιμής αλλά είναι και ενδιαφέροντες αφού αφορούν σημαντικούς χαρακτήρες και όχι trade embargos-federations.

  • Ο ΒΒ-8 είναι ένας αξιολάτρευτος, γούτσου-γούτσου γλύκας. Η ικανότητά του να στρίβει το κεφάλι του και να κουνιέται τόσο γρήγορα, του δίνει τη δυνατότητα να μεταδίδει περισσότερο συναίσθημα απ' ότι μπορούσαν οι R2-D2 και C-3PO. Η σκηνή που κάνει thumbs-up στον Finn με τον αναπτήρα, παρότι φλερτάρει με το αμερικάνικο χιούμορ που έλεγα παραπάνω, καταφέρνει να ξεφύγει επειδή είναι τόσο γλυκούλης.

Ο Ελέφαντας στο δωμάτιο

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το Force Awakens δανείζεται πολλά στοιχεία από το αγαπημένο Star Wars του J. J. Abrams, το πρώτο. Δε με πείραξε ο εγκαταλελειμμένος ορφανός από τον ερημικό πλανήτη που βρίσκει τα σχέδια για κάτι σημαντικό μέσα σε ένα droid και ύστερα γίνεται Jedi, ο νέος Darth Vader (κακός με μάσκα), ούτε ο έμπειρος παππούς που πέθανε. Με ενόχλησε το Death St... εχμ, συγγνώμη, το Starkiller. Ένας πλανήτης που τον έκαναν Death Star.

Το πρόβλημά μου είναι ότι δεν ένιωθα καθόλου φοβισμένος. Δεν το πίστεψα. Το κατέστρεψαν όπως τα 2 προηγούμενα και στο τέλος δεν ένιωσα καν ικανοποίηση. Αυτό που σκεφτόμουν ήταν "Meh, ΟΚ. Κατέστρεψαν άλλο ένα. Ποιο θα είναι το επόμενο τεράστιο-σφαιρικό-που-καταστρέφει-πλανήτες όπλο που θα καταστρέψουν;". Πάντα τα καταφέρνουν. Μέχρι και οι ίδιοι το αναγνωρίζουν:

-Han: OK, how do we blow it up? There's always a way to do that. -Leia: Han's right.

Ήταν τεμπέλικο αλλά όχι απαραίτητα κακό και με μπέρδεψε πολύ, γι' αυτό τελικά αποφάσισα ότι δεν ανήκει στη σκοτεινή πλευρά αλλά αξίζει να έχει τη δική του ανάλυση.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ήθελαν αυτό το Star Wars να χτυπά τις σωστές χορδές στα μυαλά και τις καρδιές όλων των ανθρώπων που αγαπούν τα πρώτα Star Wars, και να απαλύνουν τις πληγές των prequels. Δεν ήταν κάτι καινούργιο. Δεν πειράζει. Έχουμε ένα πολύ καλό remake της πρώτης ταινίας με σύγχρονα γραφικά, με καλή σκηνοθεσία και χωρίς την ξύλινη ηθοποιία. Αρκεί από εδώ και πέρα να χαράξουν το δικό τους δρόμο.

Αν το 2017 μπω στο σινεμά και η ταινία ξεκινήσει σε έναν παγωμένο πλανήτη με τη Rey και το Finn να ψάχνουν για droids του Πρώτου Τάγματος θα υπάρχει πρόβλημα.

*    *    *

Single Line

UPDATE: Αυτό το blog δεν τρέχει πια στο WordPress, και επομένως δεν χρησιμοποιεί το Single Line. Αντ' αυτού, το blog τρέχει πια στο croissant, ένα blogging engine που δημιούργησα εξ' ολοκλήρου και για το οποίο έγραψα μια μικρή ιστορία εδώ.

Αυτό εδώ που βλέπετε είναι το version 1.christmas του Single Line, ή η χριστουγεννιάτικη εκδοχή του νέου θέματος του blog μου. Μετά τις γιορτές θα φύγουν οι στολισμοί και δείτε και την κανονική του εκδοχή. Επειδή κανείς δε θέλει να διαβάσει πως και γιατί το έφτιαξα θα σας τα πω με ένα σύντομο και αστείο FAQ από ερωτήσεις που κανείς δε ρώτησε ποτέ. Πάμε:

FAQ

Τι είναι δηλαδή το Single Line; Δεν κατάλαβα ακριβώς. Γιατί γράφεις post γι' αυτό;

To Single Line είναι το πρώτο θέμα για Wordpress που έφτιαξα μόνος μου εξ' ολοκλήρου.

Το πρώτο σου; Ωχ. Είναι καλό;

Όχι πολύ. Δουλεύει, αλλά αν το δείξεις στον φίλο σου που ξέρει από προγραμματισμό μάλλον δε θα εκτιμήσει ότι η περιήγηση στην κορυφή και τα links για τα social media είναι hard-coded στο header, αλλά ήμουν πολύ τεμπέλης για να τα συνδέσω με το Wordpress. Κατά τ' άλλα ελέγχεται από το back-end του Wordpress.

Τότε γιατί να φτιάξεις θέμα; Υπάρχουν πολλά και καλύτερα. Τι κάνει το δικό σου που δεν κάνουν τα άλλα;

Μάλλον όχι πολλά πράγματα. To Single Line είναι πολύ απλό και ελαφρύ, χωρίς περιττό κώδικα, αλλά ταυτόχρονα μοντέρνο και responsive. Είμαι σίγουρος ότι υπάρχουν πολλά τέτοια στο ίντερνετ μα όπως είπα, αυτό εδώ έχει ακριβώς τον κώδικα που χρειάζεται για να λειτουργεί. Τίποτε περισσότερο, τίποτε λιγότερο. Ο λόγος που το έφτιαξα ήταν επειδή το blog είχε γίνει απελπιστικά αργό και όσα πράγματα κι αν έσβηνα, plugins, εικόνες, διάφορα μικρά projects που έτρεχα στο server, δε σάλευε.

Δεν κατάλαβα τι κάνει αλλιώτικα.

Τίποτα.

Μήπως επανευρίσκεις τον τροχό;

Ναι.

Δεν έχεις άλλα πράγματα να κάνεις; Γιατί να αφιερώσεις χρόνο σ' αυτό;

Έχω πολλά πράγματα να κάνω. Έπρεπε όμως να το φτιάξω μόνος μου - nerd και τριτοετής ηλεκτρολόγος γαρ. Αυτό κάνω για να μου περνάει η ώρα. Άλλοι πάνε γυμναστήριο, παίζουν κιθάρα ή video games. Εγώ προγραμματίζω.

Ας πάμε πίσω στο Single Line. Γιατί το σχεδίασες έτσι; Που θα βάλω τα πρόσφατα tweets μου;

Α! Να μια καλή ερώτηση. Για τα δεδομένα αυτού του blog το Single Line είναι ιδανικό. Δε χρειάζομαι sidebar (και πιστεύω πως ούτε κι εσύ χρειάζεσαι) και αυτό το design γίνεται πολύ εύκολα responsive. Για να κάνεις responsive ένα θέμα με sidebar πρέπει κάπου να την κρύψεις. Oι δύο λύσεις που υλοποιούν τα περισσότερα Wordpress themes είναι είτε να την πάνε στον πάτο, κάτω από τα posts, όπου είναι εκτός τόπου και άχρηστη, είτε να τη χώσουν σε ένα άκομψο μενού. Η περιήγηση του blog σου μπορεί να γίνει μια χαρά κι από την κορυφή και όχι, κανείς δεν το επισκέπτεται για να δει τα tweets σου εκεί στο πλάι.

Εμένα δε μου αρέσει. Θα αφήσω αυτό που είχε το Wordpress.

Να σου πω κάτι; Το Twenty Sixteen είναι πολύ άσχημο. Ξαναζεσταμένο φαγητό. Είναι πιο άσχημο κι απ' το Twenty Fifteen και είναι το default θέμα για το blog σου. Και αυτό το μαύρο πλαίσιο που εξαφανίζεται σε οθόνες μικρότερες του iPad τι ακριβώς παριστάνει δηλαδή;

Καλά. Γιατί το ονόμασες έτσι; Αφού είναι μια στήλη και όχι μια γραμμή.

Το ξέρω. Κοίτα, ας μην το κουράζουμε, αν ξέρεις λίγη HTML, CSS και php, και θες να το κατεβάσεις και να παίξεις θα το βρεις εδώ. Αν δε σε ενδιαφέρουν αυτά, απορώ γιατί διαβάζεις ακόμα. Δεν έχεις τίποτε καλύτερο να κάνεις; Oh, wait...

*    *    *

Βραχείτε Άφοβα!

Το άρθρο δημοσιεύτηκε και στη στήλη YouSendIt! της LIFO, με τίτλο: Είναι σπάταλο το IceBucketChallenge;

Αφορμή γι’ αυτά που θα σας πω αποτέλεσε ένα κείμενο που δημοσιεύτηκε στη στήλη YouSendIt! του LIFO, στο οποίο γραφόταν ότι το #IceBucketChallenge είναι μια βλακεία, μια μόδα με την οποία οι άνθρωποι σπαταλούν νερό.

Αυτή η άποψη δεν είναι και πολύ σωστή. Το κείμενο υπερδραματοποιεί λίγο την κατάσταση.

Αναφέρεται ότι υπάρχουν μόλις 14 εκατομμύρια λίτρα πόσιμο νερό στη Γη. Ευτυχώς αυτό δεν είναι αλήθεια. Ο κάθε άνθρωπος πίνει περίπου 1.8 λίτρα νερό τη μέρα και στην Ελλάδα ζουν περίπου 11 εκατομμύρια άνθρωποι οπότε μόνο κάθε μέρα, μόνο στην Ελλάδα καταναλώνονται περίπου 20 εκατομμύρια λίτρα νερό.

Σύμφωνα με το USGS, έναν οργανισμό που υπάγεται στο U.S. Department of the Interior (κάτι αντίστοιχο του δικού μας υπουργείου εσωτερικών), ο πραγματικός αριθμός είναι περίπου 86 τετράκις εκατομμύρια λίτρα. Διαφορά τάξεων μεγέθους.

Δείτε πως φαίνονται τα 14 εκατομμύρια και τα 86 τετράκις εκατομμύρια, το ένα κάτω από το άλλο: 14,000,000 86,000,000,000,000,000

6.1 δισεκατομμύρια φορές περισσότερο.

Μια διαφορά ΝΑ, με το συμπάθιο.

Πάλι σύμφωνα με το USGS (υποθέτω ότι οι Έλληνες χρησιμοποιούν περίπου το ίδιο νερό με τους Αμερικάνους), κάθε άνθρωπος χαλάει περίπου 300-400 λίτρα νερό τη μέρα. Τα περισσότερα για να κάνει μπάνιο (κάθε λεπτό στο μπάνιο σπαταλάμε περίπου 10 λίτρα νερό) και για να τραβάει το καζανάκι (5-11 λίτρα κάθε φορά, ανάλογα με το καζανάκι). Οπότε τα 5 λίτρα που θα χαλάσει κάποιος μια φορά για να ρίξει έναν κουβά νερό στο κεφάλι του, βοηθώντας παράλληλα να μαζευτούν λεφτά για να μην πεθαίνουν άνθρωποι είναι μηδαμινά και νομίζω πως αξίζουν.

Για να γίνει λίγο πιο κατανοητό, αν αφήσετε το νερό στο μπάνιο να τρέξει για μισό λεπτό λιγότερο την επόμενη φορά που θα κάνετε μπάνιο ή αν τραβήξετε το καζανάκι μισή ή μία φορά λιγότερο αύριο, μπορείτε να ρίξετε έναν κουβά νερού στο κεφάλι σας, χωρίς να αισθάνεστε τύψεις.

Ας μην ξεχνάμε ότι η ALSA τον τελευταίο μήνα έχει συγκεντρώσει περίπου $100εκατ. ενώ πέρυσι την ίδια περίοδο είχε μαζέψει $2.1εκατ. Όπως καταλαβαίνετε το #IceBucketChallenge βοηθάει. Σίγουρα κάποιοι το κάνουν για τα likes αλλά αυτός δεν είναι λόγος να αφορίζουμε τόσο απλά και εύκολα, κινήματα που σκοπό έχουν να βοηθήσουν ανθρώπους γύρω μας να μην πεθαίνουν.

*    *    *

Σχετικά με την Ιντερνετοφοβία στην εποχή των Social Media

Τον τελευταίο καιρό έχουν κυκλοφορήσει στο ίντερνετ αρκετά βιντεάκια που προσπαθούν να αφυπνίσουν τις μάζες και να τις κάνουν να κλείσουν smartphones, tablets, υπολογιστές, ρολόγια κι ότι άλλη έξυπνη συσκευή έχουν και να ζήσουν την αληθινή ζωή, τη χειροπιαστή. Αυτή όπου τα twitter και τα facebook είναι παρελθόν και οι άνθρωποι επικοινωνούν από κοντά, με γλιτσερές χειραψίες από λιπαρά χέρια, υγρές αγκαλιές από κορμιά ιδρωμένα και λόγια εξερχόμενα από στόματα, με τη συνοδεία μυρωδάτων σωματιδίων και σιέλων.

Θα σκέφτεσαι τώρα “Μα τι γράφει αυτός” και θα έχεις δίκιο. Όμως, όπως θα δεις παρακάτω, δεν κάνω τίποτε περισσότερο από το να χρησιμοποιώ την τεχνική των παραγωγών των εν λόγω βιντεακίων, η οποία μπορεί να περιγραφεί από μια μόλις λέξη:

Δράμα.

Σίγουρα θα έχεις δει κάποια από αυτά, μα αν δεν ξέρεις για τι πράγμα μιλάω (ή ακόμη κι αν ξέρεις) δες αυτό, αυτό κι αυτό. Τα διάλεξα για να σου πω γιατί αυτά τα βιντεάκια δεν εξετάζουν πολύ ορθά και ολοκληρωμένα την κατάσταση, αλλά μεροληπτικά και προβοκατόρικα.

Δες τα πρώτα και μετά έλα πίσω. Εγώ εδώ θα είμαι και θα περιμένω μέχρι να γυρίσεις.

Τα είδες; Τέλεια.

Δηλαδή όχι ακριβώς τέλεια. Υπάρχουν πολλά προβλήματα με τα συγκεκριμένα βιντεάκια, εδώ όμως έχω ξεχωρίσει τρία για να σου αναλύσω. Πριν συνεχίσεις, πρέπει να θυμάσαι πως εγώ δεν είμαι ειδικός σε αυτό το θέμα —ούτε και σε κάποιο άλλο— και πως εδώ δεν εκφράζω τίποτε παραπάνω από μια γνώμη, βασισμένη μεν σε στοιχεία και έρευνες, στα οποία θα κάνω αναφορές, αλλά γνώμη.

Έχουμε και λέμε:

  1. Η Ειρωνεία
  2. Το Τρεντ
  3. Οι Έρευνες

1. Η Ειρωνεία

Τα social media και το ίντερνετ, πέρα από πολλά άλλα που δεν τα εξετάζει το συγκεκριμένο κείμενο, έχουν καταφέρει κάτι πολύ μεγάλο. Να έχεις εσύ κι εγώ και ο οποιοσδήποτε ένα ψηφιακό πόντιουμ και να λέμε ελεύθερα τη γνώμη μας (καλή ώρα). Βεβαίως άλλοι το κάνουν με επιχειρήματα, εργασία και αισθητική κι άλλοι το κάνουν με κρωγμούς, ψέματα και κειμενάκια (αν επιτρέπεται ο όρος) γραμμένα τσάτρα πάτρα, αποτελούμενα από κεφαλαία greeklish και σειρές από θαυμαστικά, κι αυτό είναι ένα πρόβλημα υπαρκτό—με ρίζες στην ανατροφή και την παιδεία του καθενός. Όμως αυτό το παγκόσμιο δίκτυο πληροφορίας, που αναπτύχθηκε από το CERN και τον αμερικανικό στρατό, αν σήμερα πρεσβεύει ένα πράγμα, αυτό είναι η ελευθερία της έκφρασης και γι'αυτόν ακριβώς το λόγο σήμερα οι Αμερικάνοι παλεύουν για το net neutrality.

Αυτή η ελευθερία που τους παρέχουν τα μέσα αυτά, δίνει τη δυνατότητα στους εμπνευστές των βίντεο να τα κατακρίνουν.

Η μεγαλύτερη ειρωνεία που κρύβουν αυτά τα βίντεο είναι ότι οι δημιουργοί τους χρησιμοποιούν το ίδιο το μέσο το οποίο προσπαθούν να κρίνουν, γιατί, χμ πως να το πω, μόνο αυτό το μέσο ξέρουν και μόνο από αυτό μπορούν να προβληθούν. Και χρησιμοποιούν αποκλειστικά αυτό το μέσο. Το περιεχόμενό τους ζει εκεί, στο YouTube. Aυτό είναι όλο κι όλο. Δεν υπάρχει άλλο.

Ένα μικρό βιντεάκι, γυμνό από επιχειρήματα, με λόγο που ξεχειλίζει από συγκίνηση και προσπαθεί να δημιουργήσει ενοχή και φόβο στον θεατή.

2. Το Τρεντ

Όπως καταλαβαίνεις υπάρχει λόγος που αυτά τα βιντεάκια ξεφυτρώνουν το ένα μετά το άλλο για να πουν όλα το ίδιο πράγμα.

Οι άνθρωποι που κάνουν αυτά τα βίντεο, είναι ελεύθεροι να τα φτιάχνουν και να χρησιμοποιούν τα μέσα που κατακρίνουν για να διαδώσουν ένα μήνυμα, κάτι που πιστεύουν και να αποκτήσουν μια φωνή πολύ μεγάλη, πολύ γρήγορα λόγω αυτού του μέσου και αυτό από μόνο του είναι κάτι πολύ σημαντικό.

Όμως πρέπει κι εσύ να ξέρεις πως όταν μεγαλώσουν τα νούμερα των προβολών, αυτοί που τα ανεβάζουν ενεργοποιούν τις διαφημίσεις και πληρώνονται και μετά έρχονται κι άλλοι άνθρωποι που θέλουν κι αυτοί δημοσιότητα και λεφτά από εύκολα, επικαλούμενα στο συναίσθημα κι όχι στη λογική, βιντεάκια, επειδή γιατί όχι.

Όλοι θέλουν ένα κομμάτι από την Ιντερνετική πίτα της φήμης.

Αυτό που προβάλουν δεν πρέπει να αγνοείται ή να απορρίπτεται, ούτε να τα βάζουμε όλα στο ίδιο τσουβάλι.

Ωστόσο είμαι αρκετά δύσπιστος σχετικά με το σκοπό αυτών που τα φτιάχνουν και αυτό που με ενοχλεί περισσότερο δεν είναι ότι το μήνυμα είναι ανειλικρινές—άλλωστε δεν πιστεύω πως είναι υστερόβουλο—αλλά το ότι τίθεται ως ένα ζήτημα κουλτούρας. Το μήνυμα “Είμαστε όλοι συνδεδεμένοι, αλλά μόνοι” όχι μόνο στάζει μια παχύρρευστη σάλτσα ειρωνικής αντιπαράθεσης (και γι’ αυτό πουλάει) αλλά υπονοεί ότι ο υποστηρικτής του εκφράζει μια άποψη με βαθύτερο νόημα, πιο ανθρώπινη, πιο έμπειρη, βασισμένη στην παλιά, παραδοσιακή ανθρώπινη επαφή κι άλλες τέτοιες μπούρδες.

Το σημαντικότερο σημείο από όλα όμως, νομίζω πως είναι τα αποτελέσματα που δείχνουν οι έρευνες.

3. Οι Έρευνες

Το πιο σημαντικό πράγμα που ξεχνούν να ελέγξουν οι εμπνευστές των βίντεο είναι οι έρευνες, οι οποίες στο ερώτημά τους απαντούν όχι. Τα social media δε μας αποξενώνουν. Αντιθέτως, οι περισσότεροι χρήστες μέσων όπως το facebook τείνουν να είναι λιγότερο απομονωμένοι από τους μη-χρήστες.

Δεν είναι τόσο απλό το θέμα (correlation vs. causation) και η ερώτηση δεν μπορεί να απαντηθεί με ένα ναι ή ένα όχι, όμως στην απλούστερη μορφή της η απάντηση είναι ότι σήμερα όσοι είναι συνδεδεμένοι είναι πιο κοινωνικοί.

Υπάρχουν έρευνες (δες εδώ, εδώ κι εδώ) που δείχνουν ότι σε συλλογικό επίπεδο, οι άνθρωποι σήμερα είναι πιο μοναχικοί από παλαιότερα και ότι κάνουν λιγότερες στενές φιλίες. Γι'αυτό όμως ευθύνονται η αύξηση των προαστίων στις πόλεις, οι μακρινές καθημερινές διαδρομές και οι πολλές ώρες εργασίας και όχι η ιντερνετική ζωή. Αντιθέτως, σε ατομικό επίπεδο, οι χρήστες των κοινωνικών μέσων δικαιώνουν το όνομά τους, είναι κοινωνικοί.

Αυτό που συμβαίνει, περιγραφόμενο με απλά λόγια, είναι ότι οι άνθρωποι βγάζουν γρήγορα συμπεράσματα.

Είμαστε πιο απομονωμένοι + Είμαστε πιο συνδεδεμένοι = Είμαστε απομονωμένοι επειδή είμαστε συνδεδεμένοι

Όμως η πραγματικότητα δε συμφωνεί. Μπορούμε όλοι να συμφωνήσουμε ότι ένα χαμόγελο και μια αγκαλιά δεν αντικαθίστανται από κανένα like και κανένα emoji. Αυτό δε σημαίνει ότι δεν μπορούν να υπάρχουν ουσιαστικές και εποικοδομητικές επαφές, οι οποίες δε γίνονται πρόσωπο με πρόσωπο, ούτε ότι οι ψηφιακές αντικαθιστούν τις σαρκικές. Οι άνθρωποι καλύπτουν με διαφορετικούς τρόπους τις διαφορετικές ανάγκες τους. Δεν έχω γνωρίσει ζευγάρια που φιλιούνται μέσω facebook και το cyber sex δεν αντικαθιστά τον έρωτα.

Τα στοιχεία που έχουμε λένε ότι :

Το μαγικό αυτό μέσο που είναι το ίντερνετ, είναι ένα μέσο κοινωνικό, διαφορετικό από την τηλεόραση και το αυτοκίνητο (τις δύο πιο αντικοινωνικές, απομονωτικές τεχνολογίες). Οι άνθρωποι που βλέπεις στο μετρό, ή στο διάλειμμα από τη δουλειά ή το μάθημα να είναι σκυφτοί πάνω από μιαν οθόνη δε μιλάνε σε ρομπότ. Μιλάνε σε ανθρώπους που για τις δικές τους ζωές είναι σημαντικοί και που για κάποιο λόγο, τη συγκεκριμένη ώρα που τους βλέπεις, δεν μπορούν να επικοινωνήσουν αλλιώς.

Σήμερα, εσύ που διαβάζεις αυτό το κείμενο, είσαι από τους πρώτους homo sapiens που έχουν τη δυνατότητα να επικοινωνήσουν με άλλους homo sapiens σε αντιδιαμετρικό σημείο της γης, με ελάχιστο κόστος και σχεδόν ακαριαία. Μπορείς να βρεις ανθρώπους σαν εσένα, με κοινά ενδιαφέροντα και παρόμοιο γούστο, με τρόπους που δεν είχες ποτέ στο παρελθόν.

Εγώ δεν βλέπω ανθρώπους που θέλουν να μιλήσουν πρόσωπο με πρόσωπο και δε βρίσκουν αρκετούς συνανθρώπους τους. Σίγουρα θα υπάρχουν άνθρωποι που δεν αισθάνονται άνετα να μιλάνε πίσω από οθόνες, όμως αυτοί αντιμετωπίζουν το πρόβλημα που θα αντιμετώπιζαν όσοι δεν αισθάνονται άνετα να μιλούν με άλλους χωρίς τις οθόνες, αν δεν υπήρχαν οθόνες. Δεν είναι κάποιοι σωστοί και κάποιοι λάθος, είναι απλώς διαφορετικοί. Όποιος θέλει να μιλάει χωρίς οθόνες μπορεί να το κάνει. Όποιος αισθάνεται εκτεθειμένος χωρίς την οθόνη, δεν μπορούσε να κάνει το αρχικό βήμα της επικοινωνίας πριν. Τώρα μπορεί.

Αυτή είναι η πραγματικότητα. Αν δε σου αρέσει, σε καταλαβαίνω, υπάρχουν πράγματα που ούτε εμένα μου αρέσουν. Αν εσύ δεν μπορείς τις οθόνες και νομίζεις ότι οι άνθρωποι που βλέπουν τη φάτσα σου στο δρόμο είναι πιο πραγματικοί από αυτούς που κάνουν like τη selfie σου στο facebook τότε ξεσυνδέσου. Είσαι ελεύθερος να το κάνεις και προσωπικά σε ενθαρρύνω. Αν όμως έχεις αυτο-χριστεί δικαστής και εσύ, ο βαθυστόχαστος ανθρωπιστής, νομίζεις πως είσαι κατάλληλος για να κρίνεις ποιος είναι άνθρωπος και ποιος δεν είναι, τότε σταμάτα.

Όσοι φτιάχνουν και όσοι αρέσκονται στο να βλέπουν τα συγκεκριμένα βίντεο, νομίζουν ότι βλέπουν το κόσμο από τα μάτια του πρωταγωνιστή. Τον κατανοούν και τον συμπονούν. “Το αναγνωρίζω κι εγώ αυτό το πρόβλημα” σκέφτονται. “Είμαι άνθρωπος και βαθύς κι αληθινός” και carpe diem και collige, virgo, rosas. Λυπούνται τις απερίσκεπτες μάζες, αποτελούμενες από smartphone zombies, τα ρομπότ που δε μοιράζονται μαζί τους το φετίχ του αληθινού. Κρίνουν το πότε είναι σωστή και πότε λάθος η χρήση των social media κατά το δοκούν (τα βίντεό τους είναι σωστή χρήση) και κατηγορούν ό,τι και όποιον τους συμφέρει. Το πρόβλημα αυτού του κυρίου δεν είναι το facebook, αλλά η εμμονή του για δημοσιότητα σε σημείο που καταντά να ψεύδεται συνεχώς και για τα πάντα. Σε ένα κόσμο χωρίς likes θα κυνηγούσε κάτι άλλο.

Με 108 λέξεις, αυτά τα βίντεο δείχνουν ανθρώπους να χρησιμοποιούν τα social media υπερβολικά και με λάθος τρόπο, ενώ ο συντηρητικός, βαθιά ανθρώπινος, πρωταγωνιστής τους φρίττει. Τροφοδοτούνται από την πραγματικότητα, ότι σήμερα είμαστε πιο απομονωμένοι από ότι παλιά και το αποτέλεσμά τους είναι ένα μελό αφήγημα με πομπώδες ύφος, που υπονοεί ότι σήμερα οι άνθρωποι πουλάνε το πραγματικό για το ψηφιακό και το—κατ’ αυτούς—ψεύτικο, κάτι που δεν ισχύει. Όμως το μεγαλύτερό τους κατόρθωμα, είναι ότι αυτοί που τα μοιράζονται νιώθουν super duper ξεχωριστά άτομα, που ανήκουν σε μια αναλογική ελίτ με πρόσβαση στον αγνό, offline κόσμο, κατατάσσοντας όλους τους υπόλοιπους σε μια ψηφιοποιημένη και συνεπώς λιγότερο αληθινή και ανθρώπινη ομάδα.

*    *    *